BE-ja është futur në “garën” e prodhimit të çipave për të reduktuar varësinë nga Azia

Bashkimi Evropian njoftoi sot një plan me vlerë 43 miliardë euro për t’u bërë një prodhues i madh i mikroçipëve dhe për të tentuar të reduktojë varësinë e tij nga tregjet aziatike, shkruan AP.

Prishtinë,  08 shkurt  – Sot, mikroçipet janë bërë një nga “burimet” më të rëndësishme, sepse janë të rëndësishëm për prodhimin e shumicës së pajisjeve elektronike: nga automjetet, pajisjet spitalore, telefonat celularë e deri te armët moderne.  Blloku 27-vendesh po ecën drejt forcimit të pavarësisë së tij ekonomike në këtë sektor gjithnjë e më të rëndësishëm nëpërmjet Aktit të ri të që i ngjet  patateve të skuqura.  “Chip-et” janë në qendër të garës globale të teknologjisë. Ato janë, sigurisht, themeli i ekonomive tona moderne”, tha presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen. Në anën tjetër të Atlantikut, Joe Biden po kërkon 52 miliardë dollarë për të investuar në prodhimin e çipave në Shtetet e Bashkuara.

Me rimëkëmbjen e ekonomisë, po ashtu rritet edhe stanjacioni i zinxhirit të furnizimit për gjysmëpërçuesit që përdoren në prodhimin e çipave. Në Europë, disa konsumatorëve iu desh të prisnin deri në një vit për shërbimin e makinës për shkak të mungesës së pjesëve të këmbimit. “Pandemia gjithashtu ka ekspozuar me dhimbje cenueshmërinë e zinxhirëve të furnizimit,” tha von der Leyen. “Kemi parë që të gjitha linjat e prodhimit kanë ngecur. Ndërkohë që kërkesa po rritej, ne nuk mund të jepnim mjaftueshëm, kryesisht për shkak të mungesës së çipave”, shtoi ajo.

Shumica e mikroçipave të vegjël, të cilët veprojnë si “tru” për gjithçka, nga telefonat inteligjentë te makinat, prodhohen në Azi. Von der Leyen tha se ligji evropian për çipat do të lidhë kërkimin, projektimin dhe testimin dhe koordinimin e investimeve të vendeve evropiane në këtë sektor. Plani prej 43 miliardë eurosh kombinon financimin publik dhe privat dhe lejon ndihmën shtetërore për të nisur investime të mëdha. Vendet e BE-së tani kanë vetëm 9% të pjesës së tregut global të gjysmëpërçuesve dhe Von der Leyen dëshiron ta rrisë atë në 20% deri në vitin 2030”, tha ajo.

Duhet theksuar se kësaj “gare” i është bashkuar edhe Kina. Në të vërtetë, pavarësia në prodhimin e çipave është aktualisht ndoshta qëllimi më i rëndësishëm politik i Kinës, pasi ajo mbetet leva më e fortë ekonomike e fuqisë që Perëndimi ka mbi Kinën. Rritja e prodhimit të mikroçipëve kinezë është rreth 30% në vit në 5 vitet e fundit. Në vitin 2014, Këshilli Shtetëror Kinez vendosi një synim për t’u bërë një lider global në të gjitha segmentet e industrisë së gjysmëpërçuesve deri në vitin 2030, dhe që atëherë Pekini ka investuar më shumë se 140 miliardë dollarë në këtë garë. Megjithatë, kompanitë më të mëdha në botë në këtë segment të industrisë janë Intel  amerikane, TMSC tajvaneze dhe Samsung i Koresë së Jugut. Ndërsa Intel dhe Samsung kryesisht “montojnë” pajisje, TMSC e Tajvanit prodhon dhe eksporton vetëm mikroçipe. TMSC e bën këtë me shumë sukses dhe prodhon çipat më të vegjël në madhësi, dhe në vitin 2020 ishte përgjegjëse për të prodhuar deri në 92% të tregut global të çipave të procesit 5 nanometër (nm). Pra, prodhimi më kërkues i teknologjisë amerikane është pothuajse plotësisht i varur nga Tajvani, i cili do të fillojë të shesë të paktën mikroçipe 3 nm këtë vit, ndërsa Kina sapo ka filluar të prodhojë çipa 14 nm, kështu që Pekinit do t’i duhet pak kohë për të kapur Tajvanin. Kjo është një nga arsyet kryesore pse Tajvani është kaq i rëndësishëm si për Shtetet e Bashkuara, ashtu edhe për Kinën dhe pse ata po “trandin” armët rreth këtij ishulli.  [GN/ISHGJ]