Kina dhe SHBA: Për çfarë folën në Mynih?

Kina dhe SHBA: Për çfarë folën në Mynih?

Kryediplomatët nga Kina dhe SHBA u takuan në Mynih. Perëndimi është skeptik për një plan paqeje nga Pekini.

Takimi i parë mes SHBA-së dhe Kinës në nivel të kryediplomatëve u zhvillua mbrëmjen e së shtunës në një vend të pazbuluar në kuadër të Konferencës së Sigurisë së Mynihut, me sa duket në një atmosferë të tensionuar. Kështu raportojnë të dyja palët. Ky ishte takimi i parë pas lëshimit të një baloni në hapësirën ajrore të SHBA-së. Sekretari amerikan i Shtetit Antony Blinken i tha zyrtarit më të lartë të politikës së jashtme të Kinës Wang Yi, sipas një deklarate nga Departamenti i Shtetit, se Shtetet e Bashkuara “nuk do të tolerojnë asnjë shkelje të sovranitetit dhe programet e mbikëqyrjes së nivelit të lartë të PRC”. Të shtënat “ekspozuan” aktivitetet e spiunazhit të Kinës, të cilat ishin vëzhguar në “mbi 40 vende në pesë kontinente”.

Blinken paralajmëroi gjithashtu Kinën kundër ndërhyrjes aktive së bashku me Rusinë në luftën në Ukrainë. Në intervistën e tij me emisionin Meet the Press të CBS gjatë fundjavës, Blinken tha se qeveria amerikane së shpejti do të paraqesë informacione të reja për të demonstruar se Pekini “po shqyrton fuqimisht ofrimin e ndihmës vdekjeprurëse për Rusinë”. Blinken foli me Wang-un “shumë drejtpërdrejt dhe sinqerisht” dhe ishte “mjaft i hapur” në lidhje me mbështetjen e tij për Rusinë, raporton AFP. New York Times shkruan se Wang-u nuk kërkoi falje për shkeljen e hapësirës ajrore të balonës gjatë bisedës. Gazeta raporton gjithashtu se Kina dyshohet se ka furnizuar me të dhëna zbulimi satelitor mercenarët rusë Wagner dhe ka dërguar pajisje elektronike në Rusi për përdorim ushtarak.

Sipas agjencisë shtetërore të lajmeve të Kinës Xinhua, Wang i kërkoi Uashingtonit të “ndryshojë kursin, të pranojë dhe të riparojë dëmin që përdorimi i tepërt i tyre i forcës ka shkaktuar në marrëdhëniet SHBA-Kinë” në lidhje me lëshimin e balonës. Në qiell ka shumë balona nga shumë vende. “A do të qëlloni secilin prej tyre?” pyeti Wang-u, sipas AFP. Sipas Xinhua, Wang-u akuzoi SHBA-në si “vendin mbikqyrës numër një”, balonat e të cilave në lartësi të mëdha “kaluan ilegalisht Kinën shumë herë”. Gazeta shtetërore Global Times raportoi të dielën se hakerat nga Evropa dhe Amerika e Veriut kishin sulmuar në mënyrë të përsëritur sistemet e IT të agjencive qeveritare, objekteve të infrastrukturës dhe linjave ajrore, sipas një raporti teknologjik kinez.

Sipas New York Times, politikanët e huaj në Uashington e cilësojnë si pozitiv faktin që kanali i komunikimit mes dy superfuqive është riaktivizuar. Pra, ka mundësi që incidenti me balonën të arrihet në një përfundim. Megjithatë, është e vështirë të imagjinohet se të dyja palët mund të bëjnë ndonjë përpjekje për të normalizuar marrëdhëniet përsëri së shpejti.

Wang njoftoi në Mynih se Pekini do të paraqiste një nismë paqeje për Ukrainën më 24 shkurt, me të cilën duhet të kërkohet një zgjidhje diplomatike dhe përfundimi i luftës. “Ne duhet të mendojmë me qetësi, veçanërisht miqtë tanë në Evropë, se çfarë përpjekjesh duhet të bëhen për t’i dhënë fund armiqësive,” tha Wang. Duhet të sqarohet se çfarë kushtesh kornizë duhet të ekzistojnë “për të sjellë paqe të qëndrueshme në Evropë”. Europa duhet të gjejë gjithashtu një përgjigje për pyetjen se çfarë roli dëshiron të luajë “për të manifestuar autonominë e saj strategjike”, tha Wang, sipas Politico-s.

Por njoftimi u prit me skepticizëm në Kiev dhe në Perëndim. “Kina nuk ishte në gjendje të dënonte pushtimin”, tha Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s, Jens Stoltenberg, një grupi gazetarësh, sipas Politico-s. Plani i paqes i Pekinit është “mjaft i paqartë”. Paqja është e mundur vetëm “nëse Rusia respekton sovranitetin e Ukrainës”. Ministrja e Jashtme Federale, Annalena Baerbock, tha se shpreson “që Kina do t’i kërkojë Rusisë të ndalojë luftën”. Sipas APF, ajo ishte shprehur më parë kundër çdo cedimi të territoreve të pushtuara Rusisë.

Wang Yi u takua gjithashtu me shefin e politikës së jashtme të BE, Josep Borrell në Mynih. Wang tha se Kina dhe BE duhet të punojnë së bashku për të siguruar stabilitetin global. Borrell nuk dha detaje, por tha, sipas mediave shtetërore kineze, se BE-ja po qëndron në kursin e politikës së Një Kine – si përgjigje ndaj protestave nga Pekini në raport me telefonatën që presidenti i ri çek Petr Pavel zhvilloi me Presidentin e Tajvanit, Tsai Ing. [Berliner Zeitung, 19.02.2023, Përktheu: ISHGJ]