Kina dhe Rusia

Kina dhe Rusia

Nga Dr George Friedman [28 shkurt 2023  Geopolitical Futures]

Ka pasur shumë diskutime për ndihmën ushtarake kineze për Rusinë. Shtetet e Bashkuara e paralajmëruan Pekinin kundër dërgimit të një ndihme të tillë dhe Pekini u përgjigj duke thënë se këto akuza të vazhdueshme, të pamatura do të kishin pasoja. Spektri i një aleance kinezo-ruse kundër Shteteve të Bashkuara duket katastrofik për shumë amerikanë dhe ideja e armëve kineze në fushën e betejës ukrainase duket si një parathënie e katastrofës. Por këto shqetësime janë të pavend.

Është e vërtetë që Kina dhe Rusia kanë hyrë në një traktat pak para luftës në Ukrainë. Por është gjithashtu real rasti që kinezët u tërhoqën nga aleanca sapo shpërtheu lufta. Në fakt, Kina ishte një nga vendet e pakta që abstenoi nga një votim i OKB-së për të dënuar Rusinë menjëherë pas fillimit të luftës. Aleanca u portretizua nga të dyja palët si një angazhim afatgjatë, jo një pakt kolektiv i mbrojtjes. Pekini e pa luftën si diçka për t’u shmangur. Me probleme serioze ekonomike, një shkallë të trazirave të brendshme në vend, dhe marinën e SHBA-së që fshihet në dhe pranë Detit të Kinës Jugore, pjesëmarrja e Kinës në një luftë – apo edhe thjesht mbështetja e Rusisë në OKB – e bëri aleancën pak më shumë se një bllof diplomatik.

Ka disa arsye pse Kina nuk ka gjasa të ofrojë ndihmë të konsiderueshme për Rusinë. Ndoshta më e rëndësishmja është se ekonomia e Kinës vazhdon të luftojë kundër recesionit. Ajo mbështetet shumë në eksportet dhe investimet e huaja. Vetëm kërcënimi i sanksioneve amerikane ka të ngjarë të pengojë kinezët, por përfshirja në Ukrainë ndoshta do të shkaktonte sanksione edhe nga Evropa. Evropa ka investuar shumë në frenimin e Rusisë në Ukrainë dhe në ruajtjen e marrëdhënieve me Shtetet e Bashkuara. Evropa nuk ka asgjë për të fituar nga një fitore ruse dhe potencialisht shumë për të humbur. Kinezët nuk mund të paguanin çmimin e sanksioneve amerikane dhe evropiane.

Një arsye e dytë – një arsye që përputhet me të parën dhe është padyshim e pamundur – është përgjigja e mundshme ushtarake. Duke supozuar se Kina nuk ishte e penguar nga sanksionet ekonomike, SHBA-ja ruan opsione të rëndësishme ushtarake. Ekonomia e orientuar nga eksporti i Kinës mund të lulëzojë vetëm përmes ruajtjes së aksesit në tregtinë e hapur, veçanërisht tregtinë duke dalë nga portet e saj lindore. Nëse një shtet tjetër i bllokon këto porte dhe rrugët e tyre detare, sado të papërsosura, mund të jetë katastrofike për Pekinin. Kina mund të hakmerret, sigurisht, por duke e bërë këtë ka të ngjarë të mos paralizojë makinën e luftës së SHBA. Beteja pasuese detare, në çdo rast, do të gjymtonte tregtinë kineze edhe nëse Pekini “fitonte” – megjithëse nuk ka asnjë garanci se do të fitonte. Përfundimi është se Kina duhet t’i mbajë të hapura rrugët tregtare dhe do të shikonte mundësinë për të gjetur rrugë tjera për të shpëtuar fytyrën.

Arsyeja e tretë është çështje praktike. Distanca e madhe midis bazës industriale të Kinës dhe fushëbetejës së Ukrainës është thelbësore. Rusia ka të ngjarë të ketë nevojë për komunikimin e teknologjisë së lartë të Kinës, pajisjet e menaxhimit të fushëbetejës dhe armët relativisht të lehta. Këto lloj armësh kërkojnë teknikë të trajnuar dhe integrim në sistemet ruse. Transportimi i sasive të mëdha të pajisjeve dhe personelit do të kërkonte transport ajror ose hekurudhor. Çdo sasi e pajisjeve që do të bënte një ndryshim do të kërkonte linja furnizimi që do të duhej të mbroheshin. Është një detyrë e frikshme që kërkon shumë më tepër përfshirje nga sa mendojnë shumë.

Ndoshta ka arsye të tjera që Kinën nuk do të dërgojë asgjëkundi importi në Rusi, por të gjitha ato i nënshtrohen realitetit që Kina nuk mund të përballojë pasojat ekonomike. Gjërat janë mjaft të vështira në Kinë pa hapur një front kundër SHBA-së. Për të qenë të qartë, Pekini mund të dërgojë një numër të vogël pajisjesh relativisht të parëndësishme, por kjo nuk është aspak një prelud i Luftës së Tretë Botërore.