Konflikti Ukrainë-Rusi dhe keqinformimi bërthamor

[Nga Instituti për Studime dhe Analiza të Mbrojtjes Manohar Parrikar (MP-IDSA)]

Shkruan:  Dr Rajiv Nayan *

Më 21 shtator 2022, dhe deri në një masë, edhe më 22 shtator 2022, mediat indiane dhe ndërkombëtare I dhanë jehonë deklaratës së Presidentit Vladimir Putin se Rusia “…do të përdorë me siguri të gjitha sistemet e armëve të disponueshme për ne. Ky nuk është një bllof.”1 Disa raporte mediatike mbartnin gjithashtu vërejtjet e Putinit që paraprinin fjalinë e mësipërme “Në rast të një kërcënimi për integritetin territorial të vendit tonë dhe për të mbrojtur Rusinë dhe popullin tonë…”.

Të dyja fjalitë në kombinim përcjellin një kuptim të ndryshëm në krahasim vetëm me vërejtjet që kërcënojnë luftën bërthamore. Vërejtjet që tregojnë kërcënimin bërthamor, të parë të veçuara, japin një përshtypje të një Rusie agresive bërthamore, e gatshme të përdorë armën e saj bërthamore për të përmbushur qëllimet e saj të luftës. Vërejtjet e kombinuara ndonëse ndryshojnë përshtypjen e Rusisë nga një vend i etur për gjak në një vend që synon të mbrojë integritetin e saj territorial përmes armëve bërthamore.

Pa dyshim, kërcënimi për përdorimin e armëve të shkatërrimit në masë (WMD) ka gjeneruar debate intensive. Deklaratat e Putinit sollën në fokus të menduarit e politikës bërthamore ruse.

Putin deklaroi: “Dëshiroj t’u kujtoj atyre që bëjnë deklarata të tilla në lidhje me Rusinë se vendi ynë gjithashtu ka lloje të ndryshme armësh, dhe disa prej tyre janë më moderne se armët që kanë vendet e NATO-s [Organizata e Traktatit të Atlantikut të Veriut]. Në rast të një kërcënimi për integritetin territorial të vendit tonë dhe për të mbrojtur Rusinë dhe popullin tonë, ne me siguri do të përdorim të gjitha sistemet e armëve të disponueshme për ne. Ky nuk është blof.”2

Kjo të jep përshtypjen se deklarata e Putinit ishte në përgjigje të disa goditjeve të perceptuara nga pala tjetër, dhe Rusia po i përgjigjej një lufte të tillë.

Putin vazhdoi ta ngrejë flamurin e luftës lart e më lart: “Granatimet e nxitura nga perëndimi të termocentralit bërthamor të Zaporozhye, i cili përbën kërcënim për një katastrofë bërthamore, por edhe deklaratat e bëra nga disa përfaqësues të rangut të lartë të vendeve kryesore të NATO-s për mundësinë dhe pranueshmërinë e përdorimit. armët e shkatërrimit në masë – armët bërthamore – kundër Rusisë.”3

Rusia ka përdorur herë pas here retorikën bërthamore për të promovuar objektivat e saj strategjikë në konflikt. Ndërkohë që Putini u përpoq t’i përshkruante vendet perëndimore si zuzar duke i akuzuar se kërcënonin se do të përdornin ARM-në dhe i fajësoi për bombardimin e termocentraleve bërthamore të Zaporizhzhya, është e vështirë të gjesh një përfaqësues të vetëm të lartë të ndonjë vendi të NATO-s që të ketë kërcënuar publikisht se do të përdorë ARM-të kundër Rusisë. . Megjithatë, citimi selektiv i deklaratave të Putinit për çështjet bërthamore të jep përshtypjen e një Rusie që është duke lëshuar të shpërthejë armën bërthamore.

Lufta informative apo propaganda, pa dyshim, përdoret për të mobilizuar opinionin publik pro dhe kundër një vendi. Që në fillimet e këtij konflikti, media është përdorur si instrument për të zhvilluar një luftë dezinformative. Ose fakte të zgjedhura ose interpretime të fakteve projektohen për të krijuar një paraqitje iluzionare. Duhet të kihet parasysh se si Rusia ashtu edhe kundërshtarët e saj po kënaqen në akte të tilla. Ky lloj i fushatave të luftës informative janë bërë një praktikë e pranuar dhe një komponent thelbësor i luftës hibride.

Në mënyrë mjaft domethënëse, në konfliktin Rusi-Ukrainë, ne zbulojmë se jo vetëm palët e drejtpërdrejta në konflikt po kënaqen në këtë lojë, por edhe aktorë indirektë ose mbështetës. Ndonjëherë, duket se agjencitë ose forcat e përfshira në këtë lojë bëhen autonome dhe ndoshta e tejkalojnë afatin e tyre. Si rezultat, ato bëhen një çështje shqetësuese për qeveritë apo partitë e tyre. Për shembull, The Washington Post publikoi një raport investigativ,4 kryesisht, i formuar nga studimi Graphika dhe Stanford Internet Observatory, i cili nënvizonte operacionet sekrete psikologjike të kryera në konfliktin Ukrainë-Rusi dhe vende të tjera.

Raporti i Washington Post zbuloi përdorimin e platformave kryesore të mediave sociale si Facebook dhe Twitter në fushatën e dezinformimit. Komanda Qendrore e Shteteve të Bashkuara akuzohet gjithashtu për ndikim në vendet e huaja. Nga aktivitetet e tjera, raporti supozohet se ka gjetur përfshirjen e organizatës ushtarake amerikane në krijimin e disa ‘narrativave anti-ruse’. Duket se qeveria e SHBA-së e mori parasysh operacionin dhe urdhëroi auditimin e aktiviteteve të tilla që përbënin “gënjeshtra shitjeje”.

Deklarata e Putinit e 21 shtatorit 2022 megjithatë sjell në vëmendje katër aspekte të politikës, doktrinës ose qëndrimit bërthamor rus. Këto përfshijnë një politikë agresive/ofensive të armëve bërthamore; një politikë mbrojtëse e përdorimit të parë të armëve bërthamore; një politikë hakmarrëse e përdorimit të parë të armëve bërthamore; dhe një politikë hakmarrëse për goditjen e dytë të armëve bërthamore. Deklaratat e Putinit tregojnë se Presidenti rus në thelb deklaroi një politikë hakmarrëse të armëve bërthamore të goditjes së dytë.

Putin akuzoi palën tjetër për shantazh bërthamor. Në përgjithësi, mediat perëndimore japin përshtypjen se Putini po shantazhon botën me kërcënime bërthamore. Megjithatë, Putini qortoi drejtpërdrejt udhëheqjen e vendeve të NATO-s për fillimin e hapave për përdorimin e WMD.

Në mënyrë mjaft domethënëse, në të njëjtën ditë që Putini bëri komentet e tij bërthamore, Presidenti i SHBA-së Joseph Biden Jr e akuzoi atë për ‘kërcënime të hapura bërthamore kundër Evropës’.5 Më vonë, ai përsëriti se ‘Një luftë bërthamore nuk mund të fitohet dhe nuk duhet të bëhet kurrë’ . Interesante, Biden në komentet e tij vetëm theksoi kërcënimin e Putinit për Evropën, dhe jo kundër të gjithë NATO-s, kur Putini kishte kërcënuar se do të hakmerrej kundër kërcënimit të NATO-s për WMD. Duket se Biden gjithashtu e interpretoi ose projektoi faktin për t’iu përshtatur narracionit të tij.

Për më tepër dhe mjaft zbavitëse, në deklaratën e tij të 21 shtatorit 2022, Putin nuk përmendi haptazi se Rusia do të përdorte armë bërthamore për t’u hakmarrë kundër kërcënimit të NATO-s për përdorimin e WMD. Ai në thelb mburrej se Rusia posedon armë më cilësore se ato të NATO-s. Putin pohoi se Rusia “me siguri do të përdorë të gjitha sistemet e armëve në dispozicion” dhe shtoi se nuk ishte një “bllof”. Në deklaratën e tij të mëvonshme, Putin deklaroi në mënyrë retorike se “Ata që po përdorin shantazh bërthamor kundër nesh duhet të dinë se trëndafili i erës mund të kthehet”.

Në muajt e fundit, Rusia ka censuruar Ukrainën dhe mbështetësit e saj për bombardimin e uzinave në Zaporizhzhya dhe dëmtimin e sistemeve mbështetëse. Më herët, në shkurt-mars 2022, Rusia u konsiderua përgjegjëse për armatimin e termocentraleve bërthamore kur dyshohej se kishte sulmuar termocentralet bërthamore të Zaporizhzhyas. Një ekip i Agjencisë Ndërkombëtare të Energjisë Atomike (IAEA) i udhëhequr nga Drejtori i Përgjithshëm vizitoi Ukrainën dhe disa nga anëtarët e saj janë ende të stacionuar në vend. Sigurisht, është e vështirë të pranohet se Ukraina do të dëmtojë bimët e veta dhe do të rrezikojë qytetarët e saj. Në mënyrë të ngjashme, është e vështirë të besohet se Rusia do të dëmtojë uzinën dhe do të dëmtojë ushtarët e saj që bëjnë betejën pranë uzinës ose ata që janë të vendosur në kompleks pasi ta marrin atë.

Konflikti duket se ka marrë vrullin e vet. Të dyja palët, për të mposhtur njëra-tjetrën, ndoshta pa dashje, hyjnë në zonën e rrezikut, ose po kalojnë vijat e kuqe. Më pas, për të shpëtuar nga kritikat globale, të dy kënaqen në një fushatë dezinformimi. Të dyja palët janë të vetëdijshme për tabun bërthamore dhe ndjeshmërinë e komunitetit ndërkombëtar për përdorimin ose edhe vetëm për kërcënimin për përdorim të armëve bërthamore, të cilat do të kenë pasoja katastrofike për Ukrainën, Rusinë dhe mbarë Evropën. Në vend që të menaxhojnë keqbërjet e tyre përmes fushatave të dezinformimit, palët në konflikt duhet të marrin masa serioze për shmangien e rrezikut. [https://www.eurasiareview.com/, Përktheu: ISHGJ]

_________________

*Rreth autorit: Dr Rajiv Nayan është bashkëpunëtor i lartë kërkimor në Institutin Manohar Parrikar për Studime dhe Analiza të Mbrojtjes, Nju Delhi.

• 1.For example, “Vladimir Putin Mobilises More Troops, Says Nuclear Threat ‘Not a Bluff’”, The Hindu, 21 September 2022; Robyn Dixon, Catherine Belton and Mary Ilyushina, “Putin Drafts up to 300,000 Reservists, Backs Annexation Amid War Losses”, The Washington Post, 21 September 2022; Henry Foy, “Nato’s Stoltenberg Accuses Putin of ‘Dangerous and Reckless Nuclear Rhetoric’”, Financial Times, 21 September 2022; “‘I Am Not Bluffing’: Putin’s Nuke Threat As Ukraine War Unravels”, NDTV, 21 September 2022.
• 2.“Address by the President of the Russian Federation”, President of Russia, 21 September 2022.
• 3.Ibid.
• 4.Ellen Nakashima, “Pentagon Opens Sweeping Review of Clandestine Psychological Operations”, The Washington Post, 19 September 2022.
• 5.“Remarks by President Biden Before the 77th Session of the United Nations General Assembly”, The White House, 21 September 2022.