Pentagoni lëshon alarmin

Pentagoni lëshon alarmin

Nga Manoj Joshi/ Observer Research Foundation

India dhe çështjet që lidhen me vendin janë të mëdha në raportin e fundit të Departamentit të Mbrojtjes të SHBA (Pentagon) drejtuar Kongresit të publikuar të martën. Duhet theksuar se ky është një raport i një departamenti të madh amerikan i cili shpenzon shumë para për të garantuar sigurinë e Shteteve të Bashkuara (SHBA). Paratë përvetësohen nga Kongresi Amerikan, dhe për këtë arsye, shpesh ekziston një tendencë për të mbivlerësuar kërcënimet ose për t’i bërë ato të duken më të menjëhershme se sa janë në të vërtetë. Në të njëjtën kohë, ndërsa Pentagoni mund të jetë fajtor për mbivlerësim, vlerësimet e tij nuk janë pjellë e imagjinatës së tyre, por ekstrapolime të zhvillimeve aktuale në terren.

Titulli kryesor i raportit të vitit 2022 është se Kina mund të trefishojë arsenalin e saj bërthamor deri në vitin 2035. Kjo është diçka që ka implikime të rëndësishme për Indinë. Raporti komenton gjithashtu çështjen e kufirit Kinë-Indi, ku thotë se PLA ka mbështetur “dislokimin e forcave dhe ndërtimin e vazhdueshëm të infrastrukturës përgjatë LAC”.

Aktualisht, pronat bërthamore të Pekinit janë ende një pjesë e atyre që mbahen nga Rusia dhe SHBA. Që nga janari, sipas Institutit Ndërkombëtar të Kërkimit të Paqes në Stokholm, Rusia kishte gati 1,588 të dislokuara dhe 2,889 të ruajtura, ndërsa SHBA kishte 1,744 të vendosura dhe 1,964 të ruajtura. Kina u rendit me 350 koka luftarake të ruajtura dhe India dhe Pakistani kanë rreth 160 secila.

Një kërcim në rreth 1500 koka luftarake në 12 vjet të tjera është sigurisht një çështje shqetësuese. Por ajo që kemi si provë është goxha e hollë. Kryesisht, ajo lidhet me programet e saj të reaktorëve të rritjes së shpejtë, të cilat tani po vijnë në internet dhe spekulimet janë se këto do të prodhojnë plutonium për koka shtesë. Vini re se ndërsa vendet perëndimore kanë braktisur programet e rritjes së shpejtë, vende të tilla si Kina dhe India vazhdojnë ende me to.

Shtetet e Bashkuara përmendin gjithashtu si provë shtesë ndërtimin e fushave të reja të kapanoneve për raketa me rreze të gjatë. Vitin e kaluar, SHBA zbuloi se kishte tre vendndodhje ku Pekini po ndërtonte të paktën 250 kapanone të reja raketash me rreze të gjatë. Megjithatë, nëse këto kapanone synonin një lojë predhash për të lëvizur rreth raketave ekzistuese, apo për t’u populluar me raketa dhe koka më të reja nuk është e qartë. Për dekada, Kina kishte vetëm rreth 20 raketa me rreze të gjatë të bazuara në silo.

Një kontribut i tretë i mundshëm për shifrën që Pentagoni po lundron është ish-kryeredaktori me ndikim i Global Times, Hu Xijin, i cili si redaktor shkroi në gazetën e tij në vitin 2020 se Kina duhej të zgjeronte numrin e armëve të saj bërthamore në 1000 në një kohë të shkurtër dhe të ketë të paktën 100 raketa me rreze të gjatë DF 41. Kohët e fundit, ai shkroi në Twitter se nëse Kina nuk ndërton një forcë në atë nivel, ajo nuk do të jetë në gjendje të pengojë përpjekjet e SHBA për të parandaluar ribashkimin e Tajvanit me forcë.

Administrata Trump kishte kërkuar ta sillte Kinën në bisedime trepalëshe për kontrollin e armëve me rusët dhe u përpoq të kushtëzonte zgjatjen e Traktatit të Reduktimit të Armëve të Reja Strategjike Rusi-SHBA të vitit 2010 (New START) që do të përfundonte në shkurt 2021 me pjesëmarrjen kineze. Administrata e ardhshme e Biden e zgjati traktatin, por e ka bërë të qartë se do të kërkonte pjesëmarrjen kineze në çdo marrëveshje të ardhshme.

Politika bërthamore e Kinës

Pyetja e qartë që shtrohet nga ky zhvillim është nëse Kina po largohet nga qëndrimi i saj “Pa përdorim të parë”. Siç vuri në dukje Letra e Bardhë për Mbrojtjen e vitit 2019, Kina është e përkushtuar ndaj një “politike bërthamore të mos përdorimit të parë të armëve bërthamore në çdo kohë dhe në asnjë rrethanë”. Më tej se Kina nuk “angazhohet në asnjë garë armësh bërthamore” dhe se “i mban aftësitë e saj bërthamore në nivelin minimal të kërkuar për sigurinë kombëtare”.

Arsyeja kryesore ishte shqetësimi se aftësitë ushtarake amerikane si mbrojtja raketore dhe armët konvencionale të goditjes me precizion mund të degradonin shpejt efektivitetin e arsenalit të vogël kinez për të kryer një sulm hakmarrës. E gjithë kjo ka çuar në një modernizim të arsenalit, i cili varion nga kapanonet e reja te sistemet e reja të raketave me rreze të gjatë lëvizëse rrugore dhe nëndetëset e reja strategjike bërthamore.

Sipas Tong Zhao, një bashkëpunëtor i lartë në programin e politikës bërthamore të Carnegie, largimi në rritje me Perëndimin që përfshin çështje si të drejtat e njeriut, vlerat demokratike, sundimi i ligjit e kështu me radhë, Kina mendon se është në një situatë gjeopolitike në të cilën SHBA dhe e saj aleatët po përpiqen të shfrytëzojnë me synimin për të frenuar Kinën.

Përveç kësaj, sipas raportit të Pentagonit, Pekini po investon gjithashtu në aftësitë e tij hapësinore dhe kundërhapësirës dhe po zhvillon një sërë teknologjish, duke përfshirë raketat kinetike të vrasjes, lazerët me bazë tokësore dhe robotët hapësinorë në orbita.

E gjithë kjo përbën një dilemë për Indinë. Ka pasur bisedime për Indinë që modifikon qëndrimin e saj NFU, por asnjë veprim i dukshëm nuk ka ndodhur. India vazhdon të ndërtojë arsenalin e saj të raketave me një ritëm të qetë. Deklaratat e zyrtarëve të sigurisë si Ajit Doval ose ministri i ndjerë i Mbrojtjes Manohar Parrikar duket se tregojnë se nuk ka asgjë të vështirë dhe të shpejtë në lidhje me qëndrimin “Pa Përdorim të Parë” (NFU) të Indisë.

Por edhe një dyfishim i arsenalit aktual të Kinës do të kërkonte një rishikim të numrit të kokave indiane. Logjika që po shtyn një zgjerim dhe modernizim të artikullit kinez përballë SHBA-së, vlen për Indinë në raport me Kinën.

Për të penguar Shtetet e Bashkuara (SHBA), kinezët jo vetëm që do të kërkojnë të ndërtojnë një arsenal të një madhësie të caktuar, por gjithashtu do të marrin parasysh mbijetesën e tij dhe aftësinë për t’u hakmarrë përmes sistemeve BMD të SHBA. Kjo përfshin jo vetëm armët bërthamore dhe platformat e tyre si nëndetëset dhe avionët, por edhe sistemet e bazuara në hapësirë, si për sulm ashtu edhe për mbrojtje.

Ajo që kinezët zhvillojnë për të frenuar SHBA-në mund të jetë mbivrasje në kontekstin indian dhe për këtë arsye rreziku. Nuk është për t’u habitur që India më e dobët po kërkon të bashkëpunojë me një numër vendesh në Indo-Paqësorin për të balancuar Kinën. Raporti i Pentagonit thotë se kinezët “kanë paralajmëruar zyrtarët amerikanë që të mos ndërhyjnë në marrëdhëniet e PRC me Indinë”. Nuk është e qartë se çfarë nënkupton kjo, sepse ajo që kërkon Nju Delhi nuk është një ombrellë sigurie nga SHBA, por ndihma, kryesisht teknologji, që mund të ndihmojë në kompensimin e Pekinit. [Eurasiareview; përktheu: ISHGJ]