Putin, si Hitleri Gjermanin, po e çon Rusinë drejt humbjes së plotë

Mario Stefanov [Geopolitika News/ Zagreb]

Rusia beson se kontrollon luftën, por në fakt ajo i përshtat aktivitetet e saj ushtarake dhe diplomatike me atë që po ndodh në fushën e betejës dhe me atë që nuk donte të arrinte. Një situatë e tillë është treguesi më i mirë se Ukraina ka iniciativën e luftës në këtë moment dhe se Putini po nxiton drejt shkatërrimit të tij, duke tërhequr me vete edhe Rusinë.

Putini dhe lidershipi politik dhe ushtarak rus, duke zbatuar në mënyrë jokritike parkun e vërtetë Jurasik të doktrinave të vjetra gjeopolitike, po nxitojnë me këmbëngulje drejt një disfate të plotë ushtarake dhe politike dhe duke vazhduar agresionin e tyre kundër Ukrainës, po e çojnë të gjithë botën në një të re globale, respektivisht në konflikt me përmasa lufte.

Sapo fillon një luftë, ajo ka logjikën e saj dhe sa më gjatë të zgjasë, aq më i madh është probabiliteti që dinamika e saj e brendshme të drejtojë zhvillimin e ngjarjeve, duke u shkëputur nga kontrolli i atyre që e filluan luftën dhe që mendojnë se e kontrollojnë atë. edhe pse në fakt ata vetëm po i përshtaten rrethanave të ndryshuara. Kjo është pikërisht ajo që po bën Rusia tani. Ajo beson se e kontrollon luftën dhe në fakt aktivitetet e saj ushtarake dhe diplomatike i përshtat me atë që po ndodh në fushën e betejës dhe me atë që nuk donte të arrinte. Një situatë e tillë është treguesi më i mirë se Ukraina ka iniciativën e luftës në këtë moment, dhe se Putini po nxiton drejt shkatërrimit të tij, duke tërhequr zvarrë Rusinë me vete dhe duke e ekspozuar të gjithë botën në një kataklizëm të ri lufte, siç dëshmohet nga shpërthimet e raketave në territorin e Polonisë, një vend anëtar i NATO-s.

Incidenti me shpërthimin e një rakete në një fshat kufitar polak deri më tani është kapërcyer vetëm falë sjelljes së përgjegjshme të autoriteteve polake, por edhe të SHBA-së dhe NATO-s. Këta aktorë kanë konfirmuar besueshmërinë dhe vullnetin e tyre për të shmangur hyrjen në një luftë të drejtpërdrejtë me Rusinë. Fakti është se shpërthimet e raketave në territorin e një anëtari të NATO-s pa asnjë problem mund të shndërroheshin në çfarë të donin, por megjithatë ato u zhvilluan në përputhje me faktet e vërtetuara deri më tani.

Qasje e qetë

Polonia, SHBA-të dhe NATO-ja treguan një shkallë të lartë përgjegjësie dhe fituan besim shtesë nga publiku botëror, për shkak të të cilit ata në fund përfituan politikisht. Në ndryshim prej tyre, presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky ende pretendon me këmbëngulje se ishte një raketë ruse që është shënjestruar qëllimisht në territorin e një shteti anëtar të NATO-s, edhe pse ai e di shumë mirë se kjo do të nënkuptonte hyrjen e drejtpërdrejtë të NATO-s në një luftë me Rusinë dhe një konflikt global botëror. Nëse në fund të tregimit përcaktohet se bëhet fjalë në të vërtetë për raketa ruse, pasojat do të jenë të pakuptueshme dhe se gjithçka është e mundur, rrjedh nga pabesueshmëria e plotë e deklaratave ruse të deritanishme. Mjafton të kujtojmë se Moska pretendoi se nuk kishte asnjë mundësi për ndërhyrje të armatosur të saj në Ukrainë, vetëm kur filloi për ta pushtuar atë të nesërmen. Prandaj, besueshmëria e çdo gjëje që vjen nga Moska është ulur ndjeshëm sot dhe ekziston një dyshim i bazuar se elita politike ruse e udhëhequr nga Putini nuk është në hap me realitetin, gjë që ndodh rregullisht në situata kur fillon pala që filloi luftën të humbas besimin.

Shefi i Shtabit të Përbashkët të SHBA-së, gjenerali Mark Miley, në një konferencë të përbashkët për shtyp me ministrin amerikan të Mbrojtjes, Lloyd Austin, pas takimit të Grupit të Kontaktit për Mbrojtjen e Ukrainës, deklaroi se tashmë është plotësisht e qartë se Rusia nuk ka përmbushur qëllimet e luftës së saj kundër Ukrainës. “Rusët humbën në nivel strategjik, operacional dhe taktik. Ata nuk ia dolën me asgjë që u përpoqën të bënin. Ripërcaktimi strategjik i qëllimeve të pushtimit të Rusisë gjithashtu dështoi”, tha Miley.

Duke vazhduar dhe intensifikuar agresionin e saj kundër Ukrainës, Rusia, me vetë faktin e vazhdimit të luftës në zemër të Evropës, praktikisht po tërheq gjithnjë e më shumë aktorë në luftë. Moska nuk është më në luftë vetëm me Ukrainën dhe jo vetëm që po bën luftë kundër gjithë Perëndimit, por është në luftë me të gjithë rendin ndërkombëtar dhe dispozitat e Kartës së Kombeve të Bashkuara.

Të njëjtat mekanizma

Rusia është praktikisht në prag të largimit nga Kombet e Bashkuara pothuajse në të njëjtën mënyrë si u largua Japonia  nga Lidhja e Kombeve para Luftës së Dytë Botërore, e ofenduar që të tjerët nuk e kuptojnë misionin e saj të luftës në Kinë dhe masakrën atje në emër të gjeopolitikës dhe doktrinës gjeoekonomike të krijimit të të ashtuquajturës Zona e Bashkë-Prosperitetit Aziatike. Pa kuptuar, ajo u largua nga Lidhja e Kombeve. Rusia është në prag të largimit nga Kombet e Bashkuara, e keqkuptuar edhe nga shumica e shteteve anëtare.

I keqkuptuar plotësisht nga pjesa më e madhe e botës, Putini po marshon në të njëjtën rrugë që marshoi Japonia në fushatën e saj perandorake deri në momentin kur, në kulmin e tërbimit të saj luftarak, ajo sulmoi Flotën Amerikane të Paqësorit dhe kështu nënshkroi urdhrin e saj të vdekjes.

Ashtu si Japonia dhe Gjermania në të kaluarën, edhe Rusia pretendon se është e privuar nga shpërndarja e fuqisë botërore dhe kërkon një rishikim të rendit të vendosur të paqes dhe marrëdhënieve ndërkombëtare, dhe duke qenë se nuk ia del mbanë me instrumente politike, iu drejtua luftës.

Mekanizmi i veprimit të Rusisë së sotme dhe ish-Japonisë Perandorake dhe Gjermanisë Nacional Socialiste është saktësisht i njëjtë. Historia përsëritet në mënyrë tragjike dhe cinike, ndaj të njëjtat mekanizma veprimi të forcave revizioniste çojnë në të njëjtin rezultat përfundimtar. Putini po e çon Rusinë drejt humbjes së plotë dhe ai është i qëndrueshëm në këtë mision.

Prandaj, vazhdimi i veprimeve të Moskës bazuar në të njëjtat parametra është një opsion realist. Lufta që po bën Rusia, sado që fuqitë e tjera të përpiqen ta ruajnë atë në një lloj niveli rajonal, gjë që u bë e dukshme pas incidentit me shpërthimin e raketave në territorin polak, do të përhapet përsëri në mënyrë të pashmangshme në hapësirë ​​dhe kohë nëse vazhdon. Është një zbritje në ferrin e një lufte të re të madhe evropiane dhe botërore. Përballë pasojave të një lufte të tillë, të gjitha doktrinat gjeopolitike mbi bazën e të cilave funksionon politika ruse bëhen të pakuptimta dhe të zbehta në themelin e tyre historik.

Teoria e ‘Heartland-it’

Duke përdorur në mënyrë jokritike parametrat e doktrinave të vjetra gjeopolitike, mbi të gjitha teorinë e “Heartland” të Mackinder-it, për qëllime të veprimit politik dhe ushtarak në kushtet bashkëkohore, Rusia në fakt i zhvlerëson ato. Nëse duhet të shmanget një konflikt i ri botëror pas dy luftërave shkatërruese botërore në njëqind vitet e fundit, të cilat gjithashtu rezultuan nga keqpërdorimi i doktrinave gjeopolitike të Mackinder dhe pasuesve të tij, siç është studjuesi gjerman I gjeopolitikës Karl Haushofer, i cili përcaktoi doktrinën politike të gjermanëve, depërtimi në lindje i njohur si “Drang nach Osten”, na flet qartë se është e nevojshme të largohemi nga gjeopolitika dhe të pranojmë realitetin e botës përtej përcaktuesve gjeografikë dhe interesave të kësaj natyre.
Rusia, e cila vazhdon të bëjë një luftë të bazuar në të njëjtat doktrina gjeopolitike që mbështetën luftërat e mëparshme botërore, thjesht nuk është e aftë për këtë. Putini dhe rrethi i tij politik janë të lidhur fort me kushtet moderne të teorisë së papërshtatur të doktrinës së shekujve 19 dhe 20.

Askush nuk mund të kërkojë që Ukraina të heqë dorë nga një pjesë e territorit të saj ose të ndalojë vendet e tjera që të ofrojnë ndihmë për Ukrainën. Në fund të fundit, Rusia u thirr gjithashtu në këtë të drejtë për të ofruar ndihmë me kërkesë të një shteti tjetër në ndërhyrjen e saj ushtarake në Siri. Prandaj, lufta mund të ndalet vetëm nga Rusia, e cila e filloi atë, por kjo do të nënkuptonte edhe heqjen dorë nga ambiciet e saj perandorake, të cilat bazohen në keqpërdorimin e teorive dhe doktrinave tradicionale gjeopolitike. Prandaj, është realiste të supozohet se Rusia, për aq kohë sa të mundet, do t’i qëndrojë me kokëfortësi të njëjtëve përcaktues gjeopolitikë që kanë nisur tashmë dy luftëra evropiane dhe botërore.

Në vitin 1904, gjeopolitikani britanik, Sir Halford Mackinder, një nga themeluesit e gjeopolitikës, në librin e tij “The Geographical Pivot of History” parashikoi praktikisht luftërat që do të bëheshin për kontrollin e kontinentit të botës qendrore, Euroazisë dhe zemrën e saj – “Heartland-in”.

Dominimi botëror

Më pas ai pohoi se në qendër të Euroazisë ekziston një rajon me vendndodhje strategjike me burime të mëdha, i cili, nëse bie nën kontrollin e një fuqie ose një grupi fuqish, mund të jetë themeli i një perandorie të re botërore. Profesor i Strategjisë në SHBA, në Kolegjiin e Luftës Detare, James Kurth argumentoi në artikullin e tij për Foreign Affairs se “u deshën dy luftëra botërore dhe një luftë e ftohtë për të parandaluar që profecia e Mackinder të bëhej realitet”.

Fjalët e Mackinder: “Ai që sundon Evropën Lindore, sundon Zemrën; ai që sundon Heartland-in sundon Ishullin Botëror; kush sundon Ishullin Botëror, sundon botën”, jehojnë edhe sot në labirintet e pushtetit të fuqive botërore. Dhe në qendër të Heartland të Mackinder’it, që përcakton se kush sundon “ishullin botëror”, domethënë të gjithë hapësirën euroaziatike, është Evropa Lindore.

Në Luftën e Parë dhe të Dytë Botërore, Gjermania arriti përkohësisht fitime të mëdha territoriale në Evropën Lindore dhe në Heartland në kurriz të Perandorisë Ruse dhe më vonë të BRSS. Në konfliktin e parë, Perandoria Ruse u mund nga Gjermania, por pas humbjes së Gjermanisë në luftë, fuqitë perëndimore që krijuan Urdhrin e Versajës, e detyruan Gjermaninë të hiqte dorë nga të gjitha përfitimet territoriale që arriti me fitoren ndaj Rusisë dhe të nënshkruaj marrëveshjen gjermano-ruse në Brest-Litovsk.

Mbi të gjitha, SHBA-ja dhe Britania e Madhe nuk donin të lejonin Gjermaninë të kontrollonte Evropën Lindore dhe në këtë mënyrë Zemrën e Mackinder-it. Në Luftën e Dytë Botërore, për të njëjtën arsye, Britania dhe SHBA-ja i dhanë mbështetje politike dhe ushtarake regjimit totalitar sovjetik, në mënyrë që të pengonin Gjermaninë të fitonte përsëri kontrollin e territorit dhe burimeve që mund të ishin bazë për dominimin botëror.

Në fazën përfundimtare të Luftës së Dytë Botërore, BRSS arriti të fitonte kontrollin mbi Evropën Lindore ose zemrën e Zemrës, gjë që shkaktoi një reagim nga SHBA dhe Britania e Madhe dhe koalicioni i sapokrijuar ushtarako-politik i fuqive perëndimore. Filloi lufta e ftohtë.

Fuqia e humbur

Me rënien e BRSS dhe përfundimin e Luftës së Ftohtë, kërcënimi i kontrollit të Evropës Lindore dhe Zemrës nga një fuqi kontinentale evropiane, në këtë rast Rusia, u eliminua dhe mjediset gjeopolitike u kthyen në periudhën para shpërthimit të Luftës së Parë Botërore, dhe përsa i përket pozicioneve të Rusisë, ato praktikisht në një masë të madhe janë kthyer në efektet e marrëveshjes Brest-Litovsk, me faktin se fitimet përsëri nuk i shkuan Gjermanisë, por gjithë Perëndimit.

Deri në rënien e BRSS dhe të Traktatit të Varshavës, Rusia kontrollonte Evropën Lindore dhe në këtë mënyrë Zemrën, duke i dhënë asaj fuqi gjeopolitike globale shumë jashtë proporcionit me fuqinë e saj aktuale ekonomike dhe politike. Pas rënies së komunizmit dhe rënies së BRSS, Rusia humbet ndikimin e saj mbi Evropën Lindore, dhe NATO dhe BE zgjerohen në atë zonë dhe, sipas Moskës, sigurojnë kontrollin mbi Heartland-in dhe kërcënojnë interesat gjeostrategjike ruse. Është një betejë sot në anën evropiane të Euroazisë për Ukrainën, Bjellorusinë, Moldavinë dhe unazën e shteteve rreth Rusisë, pjesë të territoreve të të cilave përfshihen në kuadrin gjeopolitik të Evropës Lindore – Azerbajxhani, Gjeorgjia dhe Kazakistani.

Strategjia ruse, e bazuar në teoritë e vjetra gjeopolitike që krijuan themelet e dy luftërave evropiane dhe botërore, po përpiqet të rimarrë hapësirat e Zemrës së Mackinder.

Por lind pyetja legjitime se pse dhe çfarë do të përfitonte ajo prej saj. Përgjigja është e dhimbshme dhe e thjeshtë – asgjë, sepse me vendosjen dhe ruajtjen e kontrollit të dhunshëm të hapësirës, ​​në kushtet e botës moderne, nuk do të arrihej stabiliteti dhe efikasiteti i përdorimit të burimeve nga këto hapësira, ashtu si sot lufta ruse në Ukrainë për kontrollin e atyre zonave shkakton viktima të mëdha njerëzore dhe materiale ruse.

Politika ruse e udhëhequr nga Putini filloi një luftë që, pavarësisht se si mbaroi, në thelb është një debakli i strategjisë ruse.

Një luftë e përzgjedhur

Putin nisi atë lloj lufte në zemër të Evropës që përshkroi Richard Haass, ish-anëtar i Këshillit të Sigurisë Kombëtare në administratën e Presidentit të SHBA George Bush Sr dhe drejtor i Departamentit të Shtetit për planifikimin politik në administratën e Bush Jr. në librin e tij “Lufta e domosdoshmërisë, lufta e zgjedhjes”, një luftë që nuk ishte e nevojshme për mbrojtjen e shtetit apo interesave të tij strategjike (Lufta e domosdoshmërisë), por një luftë zgjedhjesh të llogaritura (Lufta e zgjedhjes), që çdo person i zgjuar duhet ta shmangë, pavarësisht nga përfitimet afatshkurtra që sjellin luftëra të tilla. Sipas librit të tij të vitit 2009, Lufta e Parë e Irakut, e cila, me mbështetjen e OKB-së, e dëboi ushtarakisht Irakun nga Kuvajti i pushtuar, ishte një luftë e domosdoshme dhe e justifikuar, ndërsa Lufta e Dytë në Irak, e nisur në vitin 2003, ishte, sipas tij, një luftë e zgjedhur ose një luftë e llogaritur, një përzgjedhje për të cilën nuk kishte as nevojë dhe as justifikim. Në vitin 2009, kur Haass botoi librin duke mos ditur se ndërhyrjet ushtarake të SHBA-së dhe Perëndimit do të pasonin në luftërat e shkaktuara nga të ashtuquajturat revolucione arabe [Pranvera Arabe], Haass pohoi se Lufta e Dytë e Irakut nuk mund të sjellë asgjë të mirë dhe se SHBA, sado personel ushtarak të hedhin në të, nuk mund ta fitojnë përfundimisht atë luftë. Parashikimet e tij u realizuan. Luftërat e Amerikës në Lindjen e Mesme, duke përfshirë Irakun dhe Afganistanin, të cilat sipas kategorizimit  të luftërave  nga ana e Haass-it, janë tipike për Luftën e Zgjedhjes, kanë dëmtuar reputacionin e Amerikës në marrëdhëniet ndërkombëtare dhe kanë turpëruar fuqinë ushtarake amerikane të krijuar për luftë me fuqitë ushtarake të botës moderne, jo për luftë të kotë me formacionet guerile. Ato luftëra që SHBA dhe aleatët e saj nuk mundën t’i fitonin përfundimisht rezultuan në vendimin plotësisht të saktë të administratës Biden për t’u tërhequr nga Afganistani dhe shkretëtirat e Lindjes së Mesme.

Lufta ruse në Ukrainë është gjithashtu një luftë e zgjedhjes së llogaritur ose sipas Haass War of Choice,  është absolutisht e sigurt që, pavarësisht nga sasia e potencialit ushtarak të hedhur në të, ajo përfundimisht do të humbasë. Ukraina nuk do dhe nuk mund të mposhtet, dhe Rusia do të humbasë për një kohë të gjatë atributet e një shteti nga ndikimi në nivel global.

Putini do të hyjë në histori në të njëjtën mënyrë si Hitleri

Putini do të realizojë dëshirën e tij për t’u futur në histori. Por nuk do të jetë ashtu siç donte ai, por do të mbahet mend si sundimtari rus që e shtyu Rusinë në disfatë dhe izolim ndërkombëtar. Ai do të renditet si një nga ata lojtarët e fuqishëm të luftës, si Hitleri, që përfundoi duke humbur gjithçka në kazinonë e madhe të botës. Vetë Hitleri thoshte se të hysh në një luftë është si të hysh në një dhomë të errët – nuk e di se në çfarë ke hyrë derisa të ndezësh dritën. Putini tashmë ngatërroi çelësat që në fillim dhe kur më në fund arriti të ndizte dritën, ai mund të shihte humbjen epike të forcës së tij ushtarake të supozuar të fuqishme. Tani, duke vazhduar luftën, pavarësisht nga viktimat masive në mesin e popullatës civile ukrainase dhe shkatërrimet e rënda, ai po përpiqet të marrë pozicionet më të favorshme për një strategji daljeje përmes negociatave, të cilat ai shpreson se do t’i mundësojë të shpallë suksesin e luftës së tij. golat para publikut të tij dhe një lloj situate fituese në nivel ndërkombëtar. Ka një mundësi minimale që ai të ketë sukses në këtë, sepse askush nuk është i çmendur pas gjithçkaje që ndodhi, pas mijëra viktimave të luftës dhe miliona refugjatëve, për ta lejuar atë të largohet pa u ndëshkuar dhe lehtë nga gjakderdhja që bëri.

Lufta e Tretë Botërore është e mundur në çdo moment

Putini do të hyjë në histori si lideri që filloi luftën e madhe në Evropë, më e madhja në tokën evropiane pas Luftës së Dytë Botërore dhe që ka potencialin të kthehet në Luftën e Tretë Botërore në çdo moment.

Humbja thelbësisht gjeopolitike dhe gjeoekonomike e Putinit hap në fund çështjen e vlefshmërisë së teorive të vjetra gjeopolitike të shekujve 19 dhe 20 dhe dobinë e udhëheqjes së politikës së jashtme të shtetit duke u mbështetur në mënyrë jokritike mbi to në kushtet e botës teknologjikisht dhe filozofikisht krejtësisht të ndryshme të shekullit 21. Strategjia ruse ka ngecur në parkun Jurasik të doktrinave gjeostrategjike dhe ideologjike. Çmimi që Putini dhe Rusia do të paguajnë për t’u dhënë pas iluzioneve gjeopolitike do të jetë pa masë më i madh se përfitimet e mundshme dhe do të kërcënojë vetë mbijetesën e Federatës Ruse. [Përktheu:ISHGJ]