Zgjerimi ndan vendet e Ballkanit dhe Bashkimin Evropian

Nga  Richard Rousseau

Më 6 tetor, 27 shtetet anëtare të Bashkimit Evropian dhe gjashtë anëtarët e Ballkanit Perëndimor (Shqipëria, Bosnja dhe Hercegovina, Kosova, Maqedonia e Veriut, Mali i Zi dhe Serbia) u takuan në Kështjellën Bërdo në Slloveni. Këto shtete ballkanike po konkurrojnë për anëtarësimin në BE.
Dera e BE -së, megjithatë, aktualisht është e mbyllur dhe nuk është gati të hapet. Sidoqoftë, BE nuk mund të lejojë të injorojë fatin e fqinjëve të saj të afërt.

Çështja e anëtarësimit nuk është veçanërisht e re: Dialogu filloi në vitin 2003 me vendet e ish -Jugosllavisë dhe Shqipërinë. Sidoqoftë, ajo po lëviz me një ritëm aq akullnajor sa po shkakton një zhgënjim të konsiderueshëm. Samiti i mbajtur në Slloveni nuk ishte përjashtim.
Në disa mënyra, ishte një kthim në çështjen e zgjerimit të Bashkimit që u ngrit pas rënies së Murit të Berlinit në 1989, si dhe demokratizimit të vendeve të Evropës Qendrore dhe Lindore. Ky debat vuri përkrahësit e zgjerimit kundër atyre të thellimit. Me fjalë të tjera, a duhet të pranohen anëtarë të rinj, apo duhet të forcohen marrëdhëniet midis atyre që janë edhe “historike”? BE i ka bërë të dyja, edhe pse jo pa vështirësi: është zgjeruar dhe ka krijuar euron.

Ekzistojnë dy kërkesa kontradiktore, ashtu siç ishin në vitet 1990. Përkrahësit e zgjerimit argumentojnë se vendet e Ballkanit përfaqësojnë një zonë rreziku në kontinentin evropian, si në aspektin e qeverisjes ashtu edhe në atë gjeopolitike, me ndikime kineze, ruse dhe turke në oborrin e BE -së. Injorimi i këtyre vendeve do të ishte në dëm të Brukselit.

Kundërshtarët e zgjerimit shumë të shpejtë, ndonjë sosh, argumentojnë se BE -ja e 27 -ës tashmë nuk është në gjendje të funksionojë në mënyrë efektive dhe se shtimi i pesë apo gjashtë vendeve në strukturat aktuale do ta dënonte BE -në të rrëshqas në një tatpjetë të padëshirueshme. Prandaj, ata duan të rishikojnë operacionet e Sindikatave para se të mirëpresin anëtarë të rinj.

Ashtu si në vitet 1990, një kombinim i dy argumenteve ka shumë të ngjarë, sepse dështimi për t’u siguruar këtyre shteteve të brishta politikisht dhe ekonomikisht perspektivën e anëtarësimit do t’i shpjerë ata në krahët e fuqive të huaja. Për shembull, disa ditë pas samitit, kryeministri i Serbisë vlerësoi ndihmën ekonomike të Rusisë dhe lidhjet historike midis dy vendeve.
27 vendet anëtare të BE -së e përfshinë fjalën “zgjerim” në deklaratën e tyre përfundimtare në samitin e tyre, por pa dhënë një afat kohor.
“Ju do të jeni pjesë e BE -së,” tha Presidentja e Komisionit Evropian, Ursula Von der Leyen. Nuk është çështje nëse do ët ndodhë, por kur. Sidoqoftë, kjo nuk është aspak e mjaftueshme, dhe BE kishte arritur për të ofruar një paketë financimi prej 30 miliardë eurosh për një rajon veçanërisht të cenueshëm të Evropës. Por nuk ka të bëjë vetëm me paratë. Ka disa konflikte mikro, por të dhunshme që duhen zgjidhur në atë rajon, përfshirë një midis Serbisë dhe Kosovës, i cili shpesh kërcënon të kalojë në një konfrontim të hapur, dhe një tjetër i përqendruar në pakicat dhe identitetet midis Maqedonisë Veriore dhe Bullgarisë.
Për shkak të linjave të thyera midis BE dhe shteteve të Ballkanit, ky samit la një ndjenjë të vazhdueshme të biznesit të papërfunduar. Por logjika politike është e pashmangshme: Ballkani, në fund të fundit, është më afër Evropës sesa Afganistani dhe Azia Jugore, e cila ka tërhequr kaq shumë vëmendjen e njerëzve kohët e fundit. [Përktheu: ISHGJ]

                             _______________________

* Richard Rousseau, Ph.D. është specialist në marrëdhëniet ndërkombëtare. Dikur profesor dhe kryesues i departamenteve të shkencave politike në universitete të ndryshme në Kanada, Gjeorgji, Kazakistan, Azerbajxhan dhe Emiratet e Bashkuara Arabe, ai ka autorizuar mbi 800 artikuj akademikë, analitikë dhe komentues. Interesat e tij kërkimore përfshijnë ish -Bashkimin Sovjetik, sigurinë ndërkombëtare, ekonominë politike ndërkombëtare dhe globalizimin.