Macron ka të drejtë: Evropa ka nevojë për strategjinë e saj gjeopolitike

Macron ka të drejtë: Evropa ka nevojë për strategjinë e saj gjeopolitike

Emmanuel Macron është kritikuar ashpër për deklaratat e tij se Evropa duhet të bëhet më e pavarur nga Shtetet e Bashkuara. Ai bëri pikat e duhura.

Nga Ramon Schack [Berliner Zeitung]

Presidenti francez Emmanuel Macron ka shkaktuar një stuhi indinjate me komentet e tij për marrëdhëniet midis BE-së, SHBA-së dhe Republikës Popullore të Kinës. Të paktën në mesin e elitave transatlantike në vendet e NATO-s.

Duke vepruar kështu, Macron ka shprehur vetëm një çështje të qartë, domethënë vënien në dyshim të kursit të mëparshëm të politikës së jashtme fatale të BE-së, në tërheqje të SHBA-së.

SHBA po kërkon që Evropa t’i bashkohet atyre në nisjen e një Lufte të re të Ftohtë kundër Pekinit. Kjo ndërmarrje, e cila është shumë e rrezikshme për Evropën dhe jo vetëm që rrezikon seriozisht paqen botërore, por edhe stabilitetin politik dhe ekonomik të kontinentit, po zbatohet në mënyrë të përputhshme nga klasa politike në Berlin në pjesën më të madhe.

Përtej Rhein-it, francezët janë sigurisht mendimtarë shumë më të thellë kur bëhet fjalë për gjeopolitikën dhe perspektivat historike. Sidomos në krahasim direkt me gjermanët, në Berlinin politik nuk mungon vetëm kompetenca, por është i dukshëm edhe një vakum intelektual.

Rivaliteti strategjik midis Kinës dhe Rusisë

Macron vuri në dukje se një luftë midis SHBA dhe Republikës Popullore ka të ngjarë. Ai kupton se BE-ja nuk duhet të jetë krah njëri-tjetrit, të paktën jo “verbërisht” me atë të SHBA-së.

Dr Peter Rudolf nga Fondacioni Wissenschaft und Politik në Berlin e sheh konfliktin kino-amerikan, të cilin ai e interpreton si një konflikt botëror, të zbërthyer si më poshtë: Sindroma e konfliktit amerikano-kinez përbëhet nga disa elementë. Ai bazohet në një konkurrencë statusore rajonale, por edhe gjithnjë e më globale.

Kjo garë për ndikim është e përzier me një antagonizëm ideologjik që është bërë më i fokusuar në palën amerikane. Meqenëse SHBA dhe Kina e shohin njëra-tjetrën si kundërshtarë të mundshëm ushtarakë dhe planifikojnë në përputhje me rrethanat, dilema e sigurisë karakterizon gjithashtu strukturën e marrëdhënieve. Rivaliteti strategjik është veçanërisht i theksuar në periferinë detare të Kinës, e dominuar nga kërcënimet ushtarake dhe perceptimi amerikan se Kina dëshiron të krijojë një sferë ekskluzive

ndikimi në Azinë Lindore. Konkurrenca globale për ndikim është e ndërthurur ngushtë me dimensionin teknologjik të rivalitetit amerikano-kinez. Bëhet fjalë për supremacinë në epokën dixhitale. Për politikën ndërkombëtare, rivaliteti strategjik në rritje midis dy shteteve mbart rrezikun e përshkallëzimit në një konflikt strukturor botëror. Kjo mund të vërë në lëvizje një de-globalizim dhe të krijojë dy rende, njëri i dominuar nga SHBA-të dhe tjetri nga Kina.

Tani është “koha e duhur” që Evropa të zgjohet

Që në vjeshtën e vitit 2019, në prag të ditëlindjes së 70-të të NATO-s, Macron tha në një intervistë me revistën britanike The Economist, një zëdhënëse e establishmentit kapitalist liberal anglo-sakson: “Ajo që ne po dëshmojmë aktualisht është vdekja e trurit të NATO-s. “Evropa është në buzë të një humnere dhe duhet të fillojë të mendojë strategjikisht për veten si një fuqi gjeopolitike, përndryshe “ne nuk do të jemi më në kontroll të fatit tonë”.

Tani është “koha e duhur” që Evropa të zgjohet, tha presidenti francez në intervistë. Macron kritikoi se “nuk kishte koordinim të vendimeve strategjike midis SHBA-së dhe aleatëve të saj në NATO. Në intervistë, Macron argumentoi se Evropa duhet të rifitojë sovranitetin e saj ushtarak. Kjo është padyshim e saktë dhe saktësisht e përditësuar. Presidenti francez duket tashmë se po ndjek një strategji goliste.

Macron në hapat e De Golit?

Charles André Joseph Marie de Gaulle, ndoshta burrështetasi më me ndikim në Francë – ndoshta edhe në Evropë – në shekullin e 20-të mbrojti një Evropë të fortë, nga Atlantiku në Urale, duke përfshirë Moskën. Gjenerali në postin e burrit të shtetit e kuptoi që herët se ky vizion ishte në kontrast të plotë me strategjinë e SHBA-së.

Kur De Gaulle u tërhoq nga strukturat e Organizatës së Traktatit të Atlantikut të Veriut (NATO) në mars 1966, përgatitjet për këtë grusht shteti u kryen në fshehtësinë më të rreptë. De Gaulle kishte inauguruar vetëm ministrat e tij të jashtëm dhe të mbrojtjes.

Ministrat tjerë mësuan menjëherë se Parisi do t’i jepte fund përfshirjes së tij ushtarake në NATO. Në një letër drejtuar presidentit të atëhershëm të SHBA-së, Lyndon Baines Johnson, burrështetasi francez deklaroi se Franca synonte “të rivendoste sovranitetin e saj të plotë kombëtar në territorin e saj” dhe gjithashtu të mos merrte më pjesë në “strukturën komanduese të integruar të aleancës”.

Parisi më pas tërhoqi trupat e tij që i kishte nën urdhrat e NATO-s më 1 korrik 1966. Vendi mbeti një anëtar zyrtar i aleancës, por selia e NATO-s u detyrua të paktën të zhvendosej nga Parisi në Bruksel dhe të zhvendoste shumicën e trupave të saj në Gjermaninë Perëndimore. De Golin e shqetësonte gjithnjë e më shumë dominimi anglo-amerikan në aleancë, pra dominimi i SHBA-së, i cili vazhdon edhe sot e kësaj dite.

“Kur është e nevojshme të parandalohet që bota të shkojë drejt katastrofës, vetëm një zgjidhje politike mund të rivendosë paqen.” Këto fjalë të mençura nga De Gaulle, të shqiptuara nga Presidenti i atëhershëm francez më 1 shtator 1966 në kryeqytetin kamboxhian, Phnom Penh, kundër-ndërhyrja ushtarake amerikane në Vietnam, tashmë janë një aktualitet i përjetshëm.

Në atë kohë, de Gaulle po bënte fushatë për një marrëveshje që “duhej të garantonte neutralitetin e popujve të Indokinës dhe të drejtën e tyre për vetëvendosje”. Presidenti Macron tha vazhdimisht kur analizoi se Amerika ka një qasje tjetër ndaj botës dhe një gjeografi të ndryshme, që mund të nënkuptojë se interesat tona nuk përkojnë dhe se për këtë arsye marrëdhëniet ndërkombëtare të Evropës nuk mund të bazohen vetëm në udhëzimet e Uashingtonit.

Europa në rrezik

Në fund të fundit, çfarë arriti BE-ja duke vendosur objektivat e saj të politikës së jashtme pa kushte nën komandën supreme të Uashingtonit? Kjo nuk ka rezultuar në një perspektivë paqësore dhe të qëndrueshme gjeopolitike për Evropën. Nga Afrika e Veriut në Lindjen e Mesme e tutje në Ballkan dhe Ukrainë, Brukseli përballet me pika të nxehta gjeopolitike në afërsi. Cilat vlera përfaqësojnë një “politikë të jashtme të orientuar drejt vlerave” ndaj së cilës Annalena Baerbock ndihet e përkushtuar, po bëhet e qartë në këtë moment. Në rast krize, ky koncept nuk ka asgjë për të ofruar përveç shërbimit të buzëve.

Askush nuk e di se çfarë lloj procesi zhvillimi po përjetojmë dhe jetojmë aktualisht. Për sa i përket situatës aktuale, një citim i shkrimtarit francez Paul Valéry duket tepër aktual. “Et nous voyons maintenant que l’abîme de l’histoire est assez grand pour tout le monde” (Dhe ne tani shohim se humnera e historisë ka vend për të gjithë). [Përktheu: ISHGJ]