Turqia më në fund po ndryshon politikën e saj ekonomike

Turqia më në fund po ndryshon politikën e saj ekonomike

Zagreb/Prishtinë, 22 qershor 2023 – Banka qendrore turke pothuajse dyfishoi sot normat e interesit në 15%. Bëhet fjalë për një përmbysje dramatike të politikës ekonomike deri tani jo klasike të uljes së kostove të huamarrjes, me të cilën qeveria e Erdogan-it u përpoq të ulte inflacionin.

Inflacioni vjetor i çmimeve të konsumit ishte në nivelin më të lartë në dy dekadat e fundit dhe shënoi vlerën 85.5% në muajin tetor. Megjithatë, ai ra disi, por gjithsesi qëndroi në 39.6% në maj. Banka qendrore tha se kishte shenja se inflacioni bazë po rritej në Turqi, megjithëse inflacioni në shumë vende të tjera ishte në një prirje të tatpjetës. “Kërkesa e fortë e brendshme, presionet e kostos dhe inflacioni i qëndrueshëm i shërbimeve ishin shtytësit kryesorë pas këtij vendimi”, tha banka qendrore në një deklaratë sot.

Ky është vendimi i parë i normës së interesit nga Banka Qendrore Turke që nga rizgjedhja e presidentit Rexhep Tajip Erdogan muajin e kaluar. Është gjithashtu rritja e parë e normës në më shumë se dy vjet dhe vendimi i parë nga banka qendrore që nga emërimi i guvernatores së re, Hafiza Gaya Erkan (44), një ish-bankiere e Goldman Sachs dhe gruaja e parë në atë pozicion në fillim të këtij muaji. Në deklaratën e saj, Banka Qendrore tha se kishte rritur normat për të ulur inflacionin “sa më shpejt të jetë e mundur” dhe do të vazhdojë ta bëjë këtë gradualisht “derisa të arrihet një përmirësim i ndjeshëm i perspektivës së inflacionit”, raporton AA.

Liam Peach, ekonomist i lartë i tregjeve në zhvillim në Capital Economics, shkroi sot se ka “shenja inkurajuese” nga Banka Qendrore se rritje të mëtejshme të normave janë përpara. Firma kërkimore me bazë në Londër pret që normat e interesit turk të rriten deri në 30% më vonë këtë vit.

Erdogan ka urdhëruar bankën e tij qendrore të ulë normat e interesit nëntë herë që nga fundi i vitit 2021, edhe pse inflacioni në mbarë botën filloi të përshpejtohej dhe shumica e ekonomive performuan të kundërtën e Turqisë. Në atë kohë, vlera e lirës turke ra me 170% në një nivel rekord të ulët kundrejt dollarit amerikan. Një lirë më e dobët ka përkeqësuar krizën e kostos së jetesës së Turqisë duke i bërë importet e huaja më të shtrenjta dhe ka shtyrë qeverinë të shpenzojë miliarda të rezervave të saj valutore në një përpjekje për të rritur vlerën e monedhës.

Erdogani – i cili ka rrëzuar katër guvernatorët e bankës qendrore në po kaq vite – që atëherë është përpjekur të sigurojë investitorët se ai synon të normalizojë politikën ekonomike të Turqisë, duke plotësuar postet kryesore me figura si Erkan. Këtë muaj, Erdogan emëroi gjithashtu Mehmet

Simsek, ish-zëvendëskryeministrin dhe ministrin e financave të Turqisë dhe ish-ekonomist në firmën amerikane të menaxhimit të aseteve Merrill Lynch, si ministër të tij të financave. Por lira u dobësua më tej pas lajmeve për një rritje të normës sot, duke rënë me më shumë se 2% në një nivel të ri rekord prej 24 lira për një dollar amerikan.

Craig Erlam, analist i lartë i tregut në Oanda, vuri në dukje për CNN Business se, investitorët nuk mund të pushojnë plotësisht ende. “Erdogan nuk ka hezituar të largojë guvernatorët e [Bankës Qendrore] që kanë rritur normat në të kaluarën, kështu që investitorët nuk do të ndihen kurrë plotësisht të qetë për sa kohë që ai është president”, argumentoi ekonomisti. [GN/ISHGJ]